پرسش:شخصی در قرعه کشی حساب های قرض الحسنه بانک برنده کمک هزینه سفر عمره شده است آیا دریافت این پول حلال است؟ آیا باید حتما برای سفر حج خرج شود؟ پاسخ: بعد از صدقه دادن نصف آن به فقیر متدین می تواند نصف دیگر آن را در سفر عمره یا غیر آن خرج کنید. (آیة الله سیستانی دام ظله)
درارزشگذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزشگذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است.
خداوندمیفرماید: آنکس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل مىکنید، و او شکستناپذیر و بخشنده است.[1]
همینطوراگرچه مقدار صدقه مهم است، اما با توجه به آیاتی از قرآن، نسبت صدقه به کلدارایی نیز از معیارهای مهم برای ارزشگذاری صدقه است:
الف. آنهایىکه از مومنان اطاعت کار، در صدقاتشان عیبجویى میکنند، و کسانى را که (براى انفاق در راه خدا) جز به مقدار (ناچیز) توانایى خود دسترسى ندارند، مسخره مینمایند، خدا آنها را مسخره میکند (و کیفر استهزا کنندگان را بهآنها میدهد) و براى آنها عذاب دردناکى است.[2]
ب. آنان که امکانات وسیعى دارند، باید از امکانات وسیع خود انفاق کنند و آنها که تنگدستند، از آنچه که خدا به آنها داده انفاق نمایند، خداوند هیچکس را جزبه مقدار توانایى که به او داده تکلیف نمیکند، خداوند به زودى بعد از سختیها آسانى قرار میدهد.[3]
هم چنین پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) فرمود: بهترین صدقات بذل مال نمودن مرد فقیر است.[4]
لذا گفته شد سخىترین مردم آن کسى است که با نداشتن چیزى، بخشش کند.
بر این اساس معیارهای متعددی برای وزن اعمال وجود دارد که برخی بر برخی دیگر مقدم هستند.
بله،اگر دو مورد از هر جهت مانند میزان اخلاص و میزان سرمایه در یک اندازه باشند، حتماً مقدار انفاق، میزان برتری است، امّا اگر دو نفر یکی با سرمایهچند میلیاردی و دیگری با سرمایه یک میلیونی هر کدام نیم میلیون در راه خداانفاق کردند روشن است ارزش انفاق کسی که یک میلیون سرمایه دارد از ارزش انفاق کسی که چند میلیارد سرمایه دارد بیشتر است؛ چون گذشت و ایثار این فردبیشتر از آن سرمایه دار است.
جواب: تعویض صدقات با پول دیگر در صورتی که کسری در آن نشود اشکالی ندارد. (آیة الله مکارم شیرازی (دام ظله)
جواب: سعى کنید صدقات را به فقرایى که متدیّن و عفیف هستند بدهید. (آیة الله خامنه ای (دام ظله)
پرسش: آیا به بینوایان کافر اعم از کتابی و غیر کتابی، صدقه می توان داد چنان کاری ثواب دارد؟
پاسخ: به هر کسی که با حق مردم محق، سرعناد و دشمنی ندارد می توان صدقه داد و خدا به چنان عملی، پاداش می دهد.
پاسخ: اشکال ندارد.
پاسخ: صدقه ای که برای فقراء جمع آوری شده است را نمی توان در موارد فوق صرف کرد.
پاسخ: بعد از صدقه دادن نصف آن به فقیر متدین می تواند نصف دیگر آن را در سفر عمره یا غیر آن خرج کنید.
پاسخ: صدقه مستحب مانعی ندارد و احتیاط آن است که صدقه نذر را به واجب النفقه ندهد.
پاسخ: لازم است آن را از طرف صاحب اصلی صدقه دهید.
پی نوشت:
[1]. «الَّذی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزیزُ الْغَفُورُ»، ملک، 12.
[2].«الَّذینَ یَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعینَ مِنَ الْمُوْمِنینَ فِی الصَّدَقاتِ وَ الَّذینَ لا یَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَیَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیم»، توبه، 79.
[3].«لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللَّهُ لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ ماآتاها»، طلاق، 7.
[4]. «أفضل الصدقة جهد المقل»، کراجکى، ابو الفتح، معدن الجواهر، ص 22
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
روزعقد و عروسی دو یا سه نفر از اقوام نزدیک همراه با عروس به آرایشگاه می روند تا عروس تنها نباشد، در غسالخانه هم همین طور است. غسال ها، مرده را برای سفر قیامت آرایش، و شست و شو می کنند و مرده، عروس قبر می شود. فرقی نمی کند تازه گذشته، پیر یا جوان باشد، او را همراهی می کنند تا بازماندگان برای آخرین بار عزیز از دست رفته شان را ببینند و یاد او را برای سال های زنده ماندن بدون او در دل خود ذخیره کنند.
غسالخانه جایی است که تهویه غول پیکر دائم در حال کار است و باد سرد، موج میاندازد در سالن شست و شوی و به رطوبت گره میخورد.
اغلبما به آنهایی که در این محیط کار می کنند فکر نمیکنیم، برخورد یا حتی تصوری هم در موردشان نداریم، همه ما معمولا در مورد خیلی از مشاغل تصور نامناسبی نداریم چون جلوی چشم هستند اما در مورد یک نفر "غسال" آن قدر ارتباط کم است که اصلا مردم به او فکر نمیکنند.
همین موضوع بهانه ای شد که به کنکاش در مورد مردن و کسانی که آخرین نفراتی هستند که ما را برای قبر آماده می کنند برویم و لحظاتی را به یاد مرگ، واقعیتی غیر قابل اجتناب و غسّال عزیزانی که در این وادی فراموش شده اند قلم بزنیم.
خدمتگزارانی که عاقبت همه مان از زیر دستشان می گذریم و آخرین ملاقات را قبل از وداع کامل با دنیا، با آنها خواهیم داشت. برای خیلی هایمان تصور این که یک ساعت جای این افراد باشیم هم سخت است چه برسد به این که هر روز که از خواب بیدار می شویم، خودمان را مهیای کاری کنیم که سر و کارش با اموات است.
هنگام غسل جو سنگینی حاکم است. غم مرگ یک انسان. همه با هم در این سوگ شریکند. صدای بلند صلوات و فاتحه فضا را پر کرده است.
وارد غسالخانه که میشوی بوی سدر و کافور گیجت می کند.
خودشان می گویند: کار خوبی است که هم باعث رضایت خدا میشود و هم نیاز ضروری بنده خدا را برطرف میکند.
هر قدر جایگاه و مقام انسان بالاتر باشد باید بیشتر به یاد مرگ و مسئولیت خطیر در پاسخگویی بود. همچنین طبق روایات تاکید شده است در شادی و غم به قبرستان برویم و مرگ را فراموش نکنیم.
متاسفانه خیلی از ما آدم ها آنقدر از مسائل آخرت و اهمیت اعمال غافل هستیم که به کلی مرگ را از یاد برده ایم.
فراموش کرده ایم که در زمان مرگ، هیچ کس نمی تواند ما را از عذاب الهی در قبال اعمالش نجات دهد.
بهواقع چرا به فکر خودمان و آخرتمان نیستیم؟!! چرا به فکر آن لحظه ای که همهی دوستان و آشنایان و عزیزترین ها تنهایمان می گذارند و می روند و ما می مانیم و خروارها خاک و تنهایی قبر، نیستیم؟!
لحظه ای که مثل خیلی از اموات که برای مراسم آنها به بهشت زهرا می رویم، تنها و به حال خود رها می شویم!
دُردانگیمان برای دوستان و آشنایان تنها ساعتی اندک دوام ندارد. خیلی هم که با محبت باشند و وفادار، تا چهل روز دیگر اسممان هم از زبان ها خواهد افتاد و تمام.
در باب اهمیت قبر و مرگ همین بس که در دین اسلام تأکیدات بسیاری در این امر آمده و تاکید شده است که قبرستانها را در میان شهرها بیاوریم تا مردم در کسب و کار خود، مرگ را نیز فراموش نکنند و اگر هم نمیشود بنابر مشکلات شهری چنین کاری کرد، لااقلشهدا و علماء را در میان شهر به خاک بسپاریم تا مردم مرگ را از یاد نبرند.
چرابا فراموش کردن مرگ و مردن اعتدال و میانه روی را در زندگی خود از یاد برده ایم و زیاده خواه شده ایم و برای این زیاده خواهی هایمان دست به هر کاری می زنیم.
در کتاب ثواب الاعمال پاداش غسل دادن مردگان، این چنین ذکر شده است:
ابوالجارود از امام باقر(علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: «از جمله مناجات هاى موسى(علیه السلام) با خدا این بود که گفت: پروردگارا، مرا از پاداش عیادت بیمار آگاه کن که چقدر است؟ خداوند بزرگ فرمود: فرشتهاى بر اومىگمارم که وى را در قبر تا روز رستاخیز عیادت کند. گفت: پروردگارا، پاداش کسى که مردگان را غسل دهد چیست؟ فرمود: او را از گناهانش پاک مىسازم؛ مانند روزى که مادرش او را زاییده است. گفت: پروردگارا، کسانى که تشییع جنازه کنندچه پاداشى دارند؟ فرمود: گروهى از فرشتگان خود را که پرچم هایى به همراه دارند بر آنها مىگمارم تا آنان را از گورهایشان به سوى عرصه محشر بدرقه کنند. گفت: پروردگارا، براى کسى که زن فرزند مردهاى را تسلیت گوید چه پاداشى هست؟ فرمود: در روزى که سایهاى جز سایه من نیست او را در سایه خود پناه مىدهم».[شیخ صدوق، ثواب الاعمال، انصارى محلاتی، رضا، ص 375]
سعد اسکاف مىگوید: امام باقر(علیه السلام) فرمود: «هر مومنى جنازه مومنى را غسل دهدو هنگامى که او را پهلو به پهلو مىکند بگوید: «اللّهمّ هذا بدن عبدک المومن و قد أخرجت روحه منه و فرّقت بینهما فعفوک عفوک» خداوند گناهان یک سال او را- غیر از کبایر- مىبخشد».[ همان، ص 377، ح1,]
باخواندن این پاداش ها یاد عزیزانی افتادم که در مکانی به نام شست و شوی مردگان ما را در لحظات آخر همراهی می کنند و برای ورود به قبر زینت می دهند.
اما چه حیف که کم یاد این عزیزان هستیم و اگر هم یکی از آنهارا ببینیم گاه نگاه هایمان آزرده شان می کند و در نتیجه اکثر آنها از بازگو کردن شغلشان اجتناب می کنند.
"رقیه – ک"، یکی از غسالان با اشاره به 10 سال فعالیت در این شغل گفت: به غیر از همسر و مادرم کسی از شغلمن اطلاعی ندارد، مخصوصا فرزندانم نمیدانند که من غسال هستم، چون مطمئنم با شنیدن این حرف دیگر ارزشی برای خودم و شغلم قائل نخواهند بود.
وی با گلایهمندی از نگاه جامعه به غسالان افزود: درطول ماه با بیش از 300 میت سرو کار دارم و مرگ را از نزدیک لمس میکنم و به خاطر حس خوبی که از فراموش نکردن مرگ همیشه و در همه جا در کنار من است،راضی هستم، ولی کاش جامعه و اطرافیان کمی به این شغل نیز مهربانتر نگاه میکردند.
یکی از غسالان در آرامستان تهران می گوید:
فقطسه سال است که با راهنمایی یکی از اقوام وارد این حرفه شده ام اما بیشتر از 30 سال از مرگ و میر درس گرفتهام و شاید باور نکنید اگر بگویم گاه با میتی آرامش عجیبی دارم و گاه از میت دیگری میهراسم، مادرم میگوید اموات با اعمالشان این گونه هستند، نمیدانم اما جریان زندگی عجیب است.
کاشهمه باور میکردیم مرگ چقدر به ما نزدیک است؛ آن موقع دل آدمهای اطرافمانرا به آسانی نمیشکستیم و با توهین و بیاحترامی، دیگران را آزرده نمیکردیم.
شایدبتوان گفت از لحاظی خوش به حال این عزیزان که هر روز با مرگ و یاد مرگ مواجه هستند و ان شالله این همراهی باعث خواهد شد که هیچ گاه مرگ را فراموشنکنند و در اعمال خود دقت بیشتری به خرج دهند.
چرا که در بیانی امام صادق علیه السّلام مى فرمایند: یاد مرگ شهوات رادر نفس مى میراند و مراکز روئیدن غفلت را نابود مى کند و قلب را به وعده هاى خدا، تقویت مى نماید و طبع را رقیق کرده و نشانه هاى هوى را مى شکند.
زهرا اجلالیروزنامه انگلیسی "دیلی میل" در گزارشی با عنوان «معماری فوقالعاده: جشنواره رنگها و تقارن چشمگیر»، عکسهایی مبهوتکنندهاز زیباییهای مساجد ایرانی ارائه داده است.
روزنامهدیلی میل در گزارشی که همراه با گفتوگو با «محمدرضا دومیری گنجی»، دانشجوی 24 ساله و عکاس ایرانی است، تصاویری چشمگیر از زیباییها، تقارن و بازی نور در مساجد ایرانی را منتشر کرده و زیباییهای معماری در آثار تاریخاسلامی در ایران را منعکس کرده است.
این تصاویر که به صورت پاناروما و یا با استفاده از لنزهای واید و چشم ماهی در طول پنج سال گرفته شده، عکسهایی چشمنواز بویژه از مکانهای مذهبی در شهرهای مختلف ایران است؛ از مسجد نصیرالملک در شیراز تا جزئیات پیچیده از سقف مسجد سیّد در اصفهان.
محمدرضا دمیری گنجی در اینباره به دیلی میل گفت: اگرچه عکسبرداری برای گردشگران در این مکانها جایز است، اما استفاده از تجهیزات حرفهای عکاسی نیازمند کسب مجوزهای لازم است و من پیش از سفر به این اماکن چند روز را صرف گرفتن این مجوزها میکردم.
«گنجی» مهمترین عنصر عکاسی را نور میداند، همان چیزی که به خوبی در این عکسها نمود دارد و با بازی با سایهها و آفتاب، این عکسها را گرفته است.
گنجی در ادامه میگوید: معمولا صبحها به دلیل شرایط نوری و همچنین عدم ازدحام بهترین زمان برای عکاسی است و از لنزهای واید برای به تصویر کشیدن این زیباییها استفاده شده است.
این هنرمند ایرانی امیدوار است، با تهیه عکس از دیگر اماکن مذهبی مسیحیان و یهودیان در دیگر کشورهای جهان، اهمیت تاریخی آنها را به تصویر بکشد.
مسجد وکیل
مسجد وکیل شیراز در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز این شهر قرار دارد.
خدایمهربان در قرآن می فرماید: «فَلیَنظُر الانسانُ الی طَعامِه»(عبس/24) پس باید انسان به طعام خود نظر کند. از جنبه های مختلف می توان به طعام توجه کرد؛ به لحاظ ارزش غذایی، به لحاظ زیبایی و آراستگی غذا، به لحاظ مفید یا مضرّ بودن غذا، به لحاظ حلال یا حرام بودن آن و... بعضی از مفسّران با استفاده از آیات قبل که به خالقیّت و تدبیر مطلق خدا نسبت به انسان اشاره دارد، گفته اند: اگر انسان، تنها به طعام خود که مَظهری [ساده] از مظاهر تدبیر و بخشی از دریای رحمت الهی است، نگاه کند، وسعت تدبیر و صنع لطیف خدارا می بینند که سبب حیرت است همچنین در پسِ این طعام، نعمت هایی وجود داردکه به شمارش درنیاید.(1)
آیااین روزها بیش از گذشته احساس ضعف میکنید؟ آیا احساس کسالت بر شما غالب شده است؟ آیا در بیشتر ساعات روز احساس خستگی میکنید؟ اگر این موارد در شما صدق میکند ممکن است سطح آهن در خون شما کاهش پیدا کرده باشد. در این مقاله با ما همراه باشید تا کمی بیشتر در این باره اطلاعات کسب کنید.